Δευτέρα, Μαρτίου 19, 2007

Ψηφιακές υπηρεσίες, το κράτος και «οι ζωές των άλλων»

(δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Κέρδος, στις 18.03.2007)

To Σεπτέμβριο του 1998, δύο φοιτητές του Stanford φτιάχνουν τη μηχανή αναζήτησης Google. To 2007, η Google απασχολεί 10.674 εργαζόμενους, έχει γίνει ρήμα συνώνυμο του «αναζητώ» στο Oxford Dictionary, έχει αξία 123 δισ. δολάρια και αλλάζει για πάντα όχι μόνο το Internet αλλά και τον τρόπο οργάνωσης και αναζήτησης της γνώσης παγκοσμίως.

Το 2005, η γαλλική και η γερμανική κυβέρνηση ανακοινώνουν επισήμως μέσω των κκ. Σιράκ και Σρέντερ τη συνεργασία τους, ώστε να φτιαχτεί με κρατική χρηματοδότηση το ευρωπαϊκό αντίπαλο δέος, η μηχανή αναζήτησης Quaero. Στα τέλη του 2006, η Γερμανία αποσύρεται από το αβέβαιο πρόγραμμα. Το 2007 το Quaero παραπαίει.


Πώς σχετίζεται αυτή η διδακτική για τους Ευρωπαίους ιστορία με το Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας»; Από το 2000, όταν οι τεχνολογικά προηγμένες χώρες ανακάλυπταν τις δυνατότητες του Διαδικτύου, στην Ελλάδα ακολουθούσαμε πολιτικές για τις τεχνολογίες που σχεδιάσθηκαν από το κράτος, με αποδέκτη... το κράτος. Το Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας» εξαντλήθηκε στα πρώτα 3 - 4 χρόνια σε ασκήσεις κατανομής προϋπολογισμών σε υπουργεία, λογιστικά μεγέθη και απορροφήσεις πόρων.

Κανείς βεβαίως δεν ξέχασε τους πολίτες. Μόνο που για άλλη μια φορά αντιμετωπίστηκαν δευτερογενώς. Σαν να επρόκειτο για «κάποιους άλλους». Αν το κράτος εξέδιδε ταχύτερα κάποια πιστοποιητικά, αν η γραφειοκρατία γινόταν ηλεκτρονική, τότε οι πολίτες θα ήταν κάπως ωφελημένοι. Τα πάντα ιδωμένα μέσα από την οπτική του μεγάλου κράτους. Το κρυμμένο δυναμικό των πολιτών, η δημιουργικότητα και οι καθημερινές ζωές τους δεν ήταν παρά «οι ζωές των άλλων».

Οι αλλαγές που έγιναν το 2005 στο σχεδιασμό του Προγράμματος «Κοινωνία της Πληροφορίας» προσπάθησαν να αποκαταστήσουν αυτή τη σχέση και να δημιουργήσουν ψηφιακές υπηρεσίες με αισθητό αποτέλεσμα. Παρά τις αρχικές καθυστερήσεις, αυτή η προσπάθεια θα φέρει τελικά καρπούς. Στην Ψηφιακή Ελλάδα του 2008 οι νέες ψηφιακές υπηρεσίες που δημιουργούνται θα εξοικονομήσουν περισσότερες από πέντε ημέρες ετησίως στον καθένα μας, λόγω ταχύτερων συναλλαγών. Στο τέλος του 2008, θα έχουμε μια εβδομάδα ελεύθερου χρόνου περισσότερη, επειδή οι φορολογικές συναλλαγές, οι τελωνειακές διατυπώσεις, τα ποινικά μητρώα στις μεγάλες πόλεις, ληξιαρχικές πράξεις, αλλά και συναλλαγές στους δήμους, θα πραγματοποιούνται ηλεκτρονικά. Σχεδόν 80 μουσεία και περισσότερες από 150 πολιτιστικές συλλογές θα ανοίξουν τις ψηφιακές τους πύλες σε όλους. Ενδιαφέρουσες ψηφιακές εξελίξεις και αναμφισβήτητα θετικές αλλαγές. Ομως αυτές οι μεταβολές που έρχονται μέσω των ψηφιακών υπηρεσιών του δημοσίου, δεν παύουν να αποτελούν μικρές γραμμικές αλλαγές. Και δυστυχώς, δεν αρκούν ως κινητήριος δύναμη που θα επιταχύνει την πορεία της χώρας. Χρειάζεται κάτι πολύ περισσότερο!

Αυτός είναι και ο λόγος που η νέα αντίληψη της Ψηφιακής Στρατηγικής 2006 - 2013, προτείνει δράσεις που στοχεύουν απευθείας στον πολίτη και την επιχείρηση. Αλλοτε μέσω της σύστασης ταμείου για τη χρηματοδότηση νέων επιχειρηματικών ιδεών που μπορούν να ανθίσουν. Αλλοτε μέσω της απευθείας χορήγησης εξοπλισμού και νέων δυνατοτήτων σύνδεσης με το γρήγορο Internet σε μαθητές, φοιτητές και επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα. Αλλοτε μέσω της αριστείας, με επιβράβευση εκείνων που προσπαθούν περισσότερο, που κοπιάζουν και που αναδεικνύονται ως καλά πρότυπα. Πάντοτε όμως με την αντίληψη «απευθείας στον πολίτη» και «απευθείας στην επιχείρηση».

Αν λοιπόν το Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας» και η Ψηφιακή Στρατηγική 2006 - 2013 μπορούν με κάποιο τρόπο να αλλάξουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των πολιτών, δεν θα είναι επειδή πέντε ή δέκα συναλλαγές του δημοσίου θα γίνουν ψηφιακές.

Η μεγαλύτερη συμβολή τους θα είναι να δώσουν στα χέρια κάποιου άγνωστου σήμερα μαθητή ή κάποιας άγνωστης σήμερα μικρής ελληνικής επιχείρησης, ένα νέο τεχνολογικό μέσο που θα απελευθερώσει το κρυμμένο δυναμικό τους. Και τότε, σε δύο, σε πέντε ή σε δέκα χρόνια, αυτός ο νέος και αυτή η μικρή επιχείρηση, θα αναπτύξουν μια πρωτοποριακή ιδέα, θα φτιάξουν μια δική τους ψηφιακή υπηρεσία που εκείνη τη στιγμή θα αλλάξει τη ζωή όλων μας.

Η μεγαλύτερη συμβολή της Ψηφιακής Στρατηγικής και του Προγράμματος «Κοινωνία της Πληροφορίας» θα είναι αυτή ακριβώς η σπίθα: Δύο, τρία ή δέκα «μυαλά» που υπό τις κατάλληλες συνθήκες θα μπορέσουν να αποδειχθούν ισχυρότερα από δύο, τρεις ή δέκα μεγάλες προσπάθειες των πιο ισχυρών κυβερνήσεων. Αλλωστε το παράδειγμα της Google και της Quaero αυτό αποδεικνύει...

Σάββατο, Μαρτίου 03, 2007

Μια τυπική ημέρα στην «Ψηφιακή Ελλάδα» του 2008

(δημοσιεύθηκε στην Ελληνική έκδοση του Popular Science, στις 03 Μαρτίου 2007. Το άρθρο περιγράφει με πολύ απλά λόγια στους λιγότερο μυημένους με την τεχνολογία, τι έχουν να κερδίσουν από αυτή σε καθημερινή βάση έως το τέλος του 2008)

Για τους περισσότερους Έλληνες, οι νέες τεχνολογίες και το Internet σήμαιναν μέχρι πρόσφατα δύο πράγματα: είτε «μοδάτες» συσκευές, είτε ακρωνύμια και άγνωστες λέξεις κατανοητές σε λίγους. Ειδικά από το 2000 και για τρία-τέσσερα έτη, όταν η Ευρώπη ανακάλυπτε τις δυνατότητες του Διαδικτύου, εμείς ακολουθούσαμε ανεπιτυχείς πολιτικές για μια «Κοινωνία της Πληροφορίας» που επικεντρώθηκαν σχεδόν αποκλειστικά στο δημόσιο τομέα.

Από το 2006, μετά την εφαρμογή της νέας Ψηφιακής Στρατηγικής και λόγω της απελευθέρωσης της αγοράς επικοινωνιών, η κατάσταση αλλάζει. Το γρήγορο Internet κοστίζει πια περίπου όσο στην υπόλοιπη Ευρώπη και δυνατότητες σύνδεσης υπάρχουν πολύ περισσότερες. Οι νέες ψηφιακές υπηρεσίες σχεδιάζονται πια από την οπτική του πολίτη.

Με αυτές τις εξελίξεις, μπορούμε ήδη να διατρέξουμε μια «τυπική ημέρα» της Ψηφιακής Ελλάδας στο τέλος του 2008, και να αντιληφθούμε τις επωφελείς αλλαγές που έρχονται.

Στην Ψηφιακή Ελλάδα του 2008 η ημέρα μας ξεκινά με μια ματιά στην κίνηση στο κέντρο και την τελευταία πρόγνωση καιρού, μέσω του υπολογιστή. Κατεβάζουμε τις ειδήσεις στο κινητό τηλέφωνο για να τις διαβάσουμε με την πρώτη ευκαιρία. Μετά, αντί για ουρές αναμονής επιλέγουμε να παραμείνουμε σπίτι για τις συναλλαγές μας! Το σύνολο σχεδόν των φορολογικών συναλλαγών, οι τελωνειακές διατυπώσεις, τα ποινικά μητρώα στις μεγάλες πόλεις, πιστοποιητικά επιμελητηρίων, ληξιαρχικές πράξεις, αλλά και δεκάδες συναλλαγές στους δήμους, σχεδιάζονται να πραγματοποιούνται ηλεκτρονικά.

Στεκόμαστε στην ηλεκτρονική τράπεζα και κάνουμε ψηφιακές πληρωμές λογαριασμών, ενοικίων, δανείων σε λιγότερο από 5 λεπτά, εγκαταλείποντας τα «παραδοσιακά» γκισέ. Αυτές οι ψηφιακές συναλλαγές θα εξοικονομήσουν περισσότερες από πέντε ημέρες ετησίως στον καθένα μας! Στην Ψηφιακή Ελλάδα του 2008, θα έχουμε μια εβδομάδα ελεύθερου χρόνου περισσότερη…

Ανεβάζουμε τα ρολά της μικρής επιχείρησης. Όχι όμως αποκλειστικά για τους γνωστούς πελάτες. Πουλάμε προϊόντα οπουδήποτε, αξιοποιώντας την ηλεκτρονική βιτρίνα στο Internet. Με περισσότερους από 2.500.000 Έλληνες στο Διαδίκτυο και περισσότερους από 500.000 πολίτες να ψωνίζουν ηλεκτρονικά, δεν υπάρχει λόγος περιορισμού στη μικρή τοπική αγορά.

Στο διπλανό σχολείο, οι μαθητές της πόλης, της κάθε πόλης, έχουν πρόσβαση σε γνώση, διεθνείς βιβλιοθήκες και εκπαιδευτικό περιεχόμενο μέσω του Internet. Σχεδόν 60 εκπαιδευτικοί τίτλοι με χρήση νέων τεχνολογιών, σχεδιάζονται να αξιοποιηθούν στα σχολεία. Κίνητρα για την απόκτηση υπολογιστών και γρήγορου Internet από μαθητές και φοιτητές και ένα δίκτυο υπερυψηλών ταχυτήτων που λειτουργεί ήδη στα Πανεπιστήμια, απελευθερώνουν τη δημιουργικότητά τους.

Οποιαδήποτε ώρα αποφασίσουμε, κάνουμε τα ψώνια μας σε χαμηλότερες τιμές στα εκατοντάδες ελληνικά και χιλιάδες ξένα ηλεκτρονικά μαγαζιά, κάθε είδους. Τα προϊόντα που θέλουμε στις τιμές που θέλουμε, έρχονται σπίτι μας χωρίς τον περιορισμό του ακριβού αλλά δυστυχώς μοναδικού κοντινού καταστήματος...

Το απόγευμα, αποφασίζουμε να επισκεφτούμε μερικά από τα 80 μουσεία και περισσότερες από 150 πολιτιστικές συλλογές που έχουν ανοίξει τις ψηφιακές τους πύλες. Η γεωγραφική απόσταση δεν αποτελεί πια ούτε αιτία, ούτε δικαιολογία για να μείνει κανείς μακριά από τον ελληνικό πολιτισμό. Ο δε μικρός περιφερειακός μας δήμος, είναι στο επίκεντρο. Προβάλλει ηλεκτρονικά τις τοπικές του ιδιαιτερότητες για να προσελκύσει επισκέπτες.

Η επικοινωνία μέσω Internet με οποιονδήποτε, οπουδήποτε, αποτελεί πια φθηνή δυνατότητα για κάθε πολίτη. Η ψυχαγωγία και τα ταξίδια είναι ευκολότερα. Η ηλεκτρονική κράτηση θέσεων σε ψυχαγωγικά θεάματα και η απόκτηση εισιτηρίων, γίνεται τόσο απλά όσο ένα... κλικ.

Το βράδυ κρίνουμε και επιλέγουμε ενημέρωση. Σε περισσότερα από 8.500 ελληνικά ιστολόγια (blogs) είτε συζητώνται κρίσιμα ζητήματα, είτε λοιδορείται η καθημερινότητα. Συμμετέχοντας εκφράζουμε γνώμη, συνδιαλεγόμαστε, προβληματιζόμαστε για τα σημαντικά και εγκαταλείπουμε τους ρυπαρούς μονολόγους των τηλε-παραθύρων.

Επιστημονική φαντασία; Όχι, ψηφιακή πραγματικότητα! Το 2008, είναι ο πρώτος χρονικός σταθμός της Ψηφιακής Στρατηγικής 2006-2013. Η Ελλάδα δεν θα έχει βέβαια καλύψει σε δύο χρόνια το χαμένο έδαφος πολλών ετών. Θα μείνουν πολλά για να γίνουν. Ωστόσο, οι πολίτες θα ανακαλύψουν στην τεχνολογία έναν καθημερινό πρακτικό σύμμαχο απέναντι στην καθημερινότητα, που θα τους εξοικονομήσει χρόνο, χρήμα και θα τους βοηθήσει να απελευθερώσουν τη δημιουργικότητά τους. Άλλωστε η Ψηφιακή Στρατηγική, δεν ήλθε για να διατυπώσει «έξυπνες» αφ’ υψηλού συνταγές. Ήλθε για τα καθημερινά και τα μικρά, που είναι όμως τόσο σημαντικά και μεγάλα.....